Hello Lovley People 👋 Welcome to another lesson on my channel. Sit confortably, listen up and focus. Are you ready? So let’s learn some english!
W tej lekcji pokażę Ci, jak używać imperative, czyli trybu rozkazującego, w języku angielskim. Ta niezwykle praktyczna lekcja gramatyki zrewolucjonizuje Twoje mówienie po angielsku, a przy okazji bardzo rozszerzy słownictwo, ponieważ poznasz ponad 70 fraz i zwrotów używanych w codziennym języku mówionym. Zapewne tryb rozkazujący kojarzy Ci się tylko z wydawaniem rozkazów (ponieważ na to wskazuje jego nazwa), i oczywiście tak jest, ale to nie jest jedyne jego zastosowanie. Dziś pokażę Ci 10 różnych sposobów na to, jak użyć trybu rozkazującego w języku angielskim i jestem pewna, że kilka z nich na pewno Cię zdziwi. Jak zawsze, stworzyłam dokument PDF ze wszystkimi przykładami z tego odcinka, do którego link zamieściłam w opisie. Wystarczy tylko na niego kliknąć, podać swoje imię oraz adres mailowy, po czym dokument ten zostanie przesłany na podany przez Ciebie adres i od tej chwili co tydzień będziesz otrzymywać ode mnie email z każdą nową lekcją, z nowym dokumentem PDF oraz wszystkimi nowościami i informacjami o kursach. Można się wypisać z subskrypcji w każdej chwili.
A jeśli lubisz uczyć się ze mną, to jestem pewna, że będziesz uwielbiać uczyć się z moich kursów online. Jeśli jesteś na początku etapu nauki języka angielskiego lub może uczyłeś/aś się go przez jakiś czas wcześniej, lecz w głowie masz wciąż mały chaos i chcesz sobie to wszystko poukładać, to zapraszam do kursu, w którym nauczam pięciu angielskich czasów gramatycznych, które stanowią aż 90% języka angielskiego. Badania lingwistyczne pokazują, że opanowanie tych pięciu czasów gwarantuje swobodną komunikację w języku angielskim. A gdy podstawy już znasz, lecz wciąż nie radzisz sobie z użyciem czasów present perfect to stworzyłam osobny kurs, w którym nauczam tylko tych czasów. Linki do wszystkich kursów zamieściłam w opisie, zapraszam!
No dobrze, to najpierw popatrzmy na to, co to jest tryb rozkazujący i jak budujemy z nim zdania. Celem trybu rozkazującego jest poinstruowanie kogoś, aby coś zrobił, czyli sugerujemy komuś lub po prostu mówimy komuś, co ma zrobić. Zdania w trybie rozkazującym są bardzo proste. Do ich budowy używamy albo tylko samego czasownika w podstawowej formie, lub czasownika oraz reszty zdania.
Charakterystyczne jest to, że w tych zdaniach nie ma osoby. Tu pasowałoby postawić “ty”, ale dlatego, że jest to tryb rozkazujący, to tego tutaj nie stawiamy. Dlatego na samym początku odcinka powiedziałam:
🪑 Sit comfortably. – Usiądź wygodnie.
oraz
👂 Listen up!
Zdania te brzmią bardziej bezpośrednio i bardziej stanowczo. Jeśli natomiast chcemy użyć trybu rozkazującego, aby powiedzieć komuś, żeby czegoś nie robił, to na początek postawimy “don’t”, co jest skrótem od “do not” i oznacza “nie”.
🧍 Don’t sit comfortably. – Nie siadaj wygodnie.
🔇 Don’t listen up! – Nie słuchaj!
No dobrze, teorię mamy za sobą, to popatrzmy, jak i kiedy używać imperatives i zaczniemy od instrukcji, a po angielsku są to instructions. Jestem pewna, że każdy z Was widział chociaż jeden przepis kulinarny w swoim życiu i podążał instrukcjami, które on zawierał, na przykład:
💧 Fill a saucepan with cold water. – Napełnij garnek zimną wodą.
🥚 Place the eggs in the saucepan. – Umieść jajka w garnku.
⏱️ Cook for 10 minutes. – Gotuj przez 10 minut.
Instrukcje może nam wydawać menager w pracy czy pani w szkole na przykład:
📖 Open your books at page 20. – Otwórzcie książki na stronie 20.
👂 Listen and repeat after me. – Słuchajcie i powtarzajcie za mną.
Innymi przykładami instrukcji polecenia są napisy na paczkach czy przesyłkach, na przykład:
📦 Open here. – Otwórz w tym miejscu.
🥛 Handle with care. – Obchodź się ostrożnie.
A jak się zastanawiasz, co oznacza “fragile”, to jest to kruchy albo też możemy przetłumaczyć delikatny podobnie jak w języku polskim, w języku angielskim instrukcje mogą się również zamknąć w jednym wyrazie. Świetnym tego przykładem są napisy na drzwiach, na przykład:
🫸 Push. – Popchnij.
🚪 Pull. – Pociągnij.
Więc jak widzisz widzisz możemy wydawać instrukcje używając trybu rozkazującego.
Drugim sposobem na użycie imperatives są rozkazy i polecenia, a po angielsku są to Commands & Orders. One są znacznie mocniejsze od instrukcji. A oto kilka przykładów rozkazów:
🤫 Be quiet! – Bądź cicho!
Jak widzisz, nie mówimy tutaj “you be quiet” tylko samo “Be quiet”. Brzmi to bardziej stanowczo.
🚶 Come here! – Chodź tutaj!
🚶♂️ Go away! – Odejdź!
🫷 Leave me alone! – Zostaw mnie w spokoju!
📵 Turn off your phone now. – Wyłącz teraz telefon.
Jeśli chcemy aby ten rozkaz który wydajemy zabrzmiał grzeczniej i odrobinę łagodniej, to możemy dodać słówko “please. Ale oczywiście nie musimy i wszystko zależy od tego jak chcemy zabrzmieć w danej chwili i tak:
🤫 Stop talking and listen! – Przestań rozmawiać i słuchaj!
Brzmi bardzo mocno, a:
😶 Please stop talking and listen! – Proszę przestań rozmawiać i słuchaj!
Brzmi o wiele łagodniej. A oto kilka poleceń ze słówkiem Don’t:
🙊 Don’t speak to me like that! – Nie odzywaj się tak do mnie!
🚪 Don’t open the door! – Nie otwieraj drzwi!
🚶 Don’t move! – Nie ruszaj się!
🤬 Don’t swear! – Nie przeklinaj!
⏰ Don’t be late! – Nie spóźnij się!
Popatrzmy teraz na to jak użyć trybu rozkazującego do tego aby kogoś zachęcić do zrobienia czegoś. Encouragement oznacza zachęta i najczęściej zachęcamy kogoś do zrobienia czegoś pozytywnego. Zapewne już wiesz, że uwielbiam pizzę i jak znajdę świetną pizzerię to będę chciała cię zachęcić do spróbowania i powiem:
🍕 Try this pizza! – Spróbuj tej pizzy!
I tak samo będzie z fajnym filmem, mogę powiedzieć:
🎥 Watch this film, it’s excellent! – Obejrzyj ten film, jest świetny!
Kiedy jeden z domowników wychodzi, możemy zasugerować, czy zachęcić go, żeby na przykład wziął ze sobą swoje klucze, mówiąc:
🔑 Take your keys with you, please. – Weź swoje klucze ze sobą, proszę.
A teraz trzy zwroty dające zachętę do działania i oto pierwszy:
💪 Don’t give up! – Nie poddawaj się!
Drugi:
🔄 Keep trying! – Próbuj dalej!
Trzeci:
🚶 Keep going! – Kontynuuj, rób tak dalej!
A przed egzaminem czy przed interview na zachętę możemy powiedzieć komuś:
💪 Hey, do your best! – Hej, daj z siebie wszystko!
Po czym możemy dodać:
🤞 Good luck! – Powodzenia.
I tym sposobem przeszliśmy do życzeń. I jak widzisz – życzenia również możemy wyrazić przy pomocy trybu rozkazującego. Patrzmy na kilka przykładów:
❤️🩹 Get well soon! – Szybkiego powrotu do zdrowia!
🍴 Enjoy your meal! – Smacznego!
🍹 Have a good weekend! – Miłego weekendu!
🌴 Have a nice holiday! – Miłych wakacji!
🐰 Happy Easter! – Wesołych Świąt Wielkanocnych!
🎄 Merry Christmas! – Wesołych Świąt Bożego Narodzenia!
To również tryb rozkazujący!
Piątym sposobem, w jakim używamy trybu rozkazującego, jest giving directions, czyli wskazywanie komuś drogi. Są to także instrukcje, tylko wydawane w konkretnym celu. W celu podania komuś drogi, aby trafił do jakiegoś miejsca. Patrzmy na kilka przykładów:
🚶♀️ Go up to the top of the road. – Idź do końca ulicy.
🚦 Turn left at the lights. – Skręć w lewo na światłach.
🔙 Go back. – Zawróć.
🌉 Cross the bridge and turn right. – Przejdź przez most i skręć w prawo.
Jak widzisz w żadnym z tych zdań nie ma you. Są zbudowane z podstawowej formy czasownika oraz reszty zdania, co sprawia, że są bardzo proste w użyciu.
Następnie mamy advice – porady. Na przykład:
🙅♂️ Don’t listen to him. – Nie słuchaj go.
Możemy to oczywiście rozwinąć, podać jeszcze powód, dlaczego ta osoba ma go nie słuchać, na przykład:
👎 Because he is a bad influence on you. – Bo on ma na Ciebie zły wpływ.
Jak widzisz ta pierwsza część to nic innego jak tryb rozkazujący. A oto więcej przykładów porad:
🚭 Don’t smoke! It’s unhealthy. – Nie pal! To niezdrowe.
🤗 Don’t worry! – Nie martw się!
🥲 Don’t be sad. – Nie smuć się.
😷 Go to see the doctor. – Idź do lekarza.
I mówiąc to wierzymy, że jest to najlepsza rzecz, jaką ta osoba może zrobić w danej sytuacji. Kolejny sposób na użycie trybu rozkazującego to requests, czyli prośby. Tak możemy o coś poprosić używając trybu rozkazującego. Możemy na przykład powiedzieć:
🖊️ Pass me the pen, please. – Podaj mi ten długopis, proszę.
🪟 Open the window, please. – Otwórz proszę okno.
A gdy potrzebujesz chwili, aby zastanowić, to możesz powiedzieć:
⌚ Give me a minute, please. – Daj mi minutę, proszę.
I z jednej strony są to prośby, a z drugiej po prostu mówimy komuś, co ma zrobić. I aby zabrzmiało to grzeczniej, jak prośba, to tylko dodajemy please.
W tych wszystkich zdaniach swobodnie możemy użyć can na początku i powiedzieć:
🖊️ Can you pass me the pen, please? – Możesz mi podać ten długopis, proszę?
🪟 Can you open the window, please? – Możesz otworzyć proszę okno?
Lecz to już oczywiście nie będzie nie będzie to tryb rozkazujący.
Używając trybu rozkazującego możemy też zaoferować coś komuś. Na przykład:
🥡 Please take one. – Proszę, weź jedno.
I tu oferuję komuś, aby coś wziął. Może to być ciastko, a może to być ulotka. Innym przykład to:
🍫 Have a chocolate. – Poczęstuj się czekoladą.
Lub:
🎂 Have a cake. – Poczęstuj się się kawałkiem ciasta.
Gdy natomiast chcemy zaprosić kogoś do środka, to powiemy:
🚪 Please come in! – Proszę, wejdź do śródka!
A gdy chcemy zaprosić kogoś na imprezę, to możemy powiedzieć:
🎉 Come to the party with us! – Chodź z nami na imprezę!
I może jeszcze jeden przykład:
🪑 Take a sit, please. – Proszę usiądź.
I tutaj tryb rozkazujący jest bardzo grzeczny.
Popatrzmy teraz na ostrzeżenia, które są rodzajem rady, tylko mają na celu ochronić kogoś przed czymś złym. Na przykład:
🔥 Be careful! – Uważaj!
🐾 Watch your feet! – Uważaj pod nogi!
🤯 Mind your head! – Uważaj na głowę!
⚠️ Watch out! – Uważaj!
Czasami zdarza się, że do zdania twierdzącego w trybie rozkazującym dodamy czasownik do na początek. W takiej sytuacji nasze zdanie będzie brzmiało bardziej uprzejmie i formalnie. I oto kilka przykładów:
🏠 Do visit us tommorow. – Proszę odwiedzić nas jutro.
🍰 Do try this cake. – Proszę spróbować tego ciasta.
🪑 Do sit down. – Usiądź, proszę.
📞 Do call me if you have any questions. – Proszę zadzwonić do mnie, jeśli masz jakieś pytania.
🚪 Do come in. – Wejdź, proszę, do środka.
Ten rodzaj zdań jest często stosowany w sytuacjach biznesowych, gdy pracodawca chce wydać podwładnemu polecenie i musi to zrobić w sposób grzeczny i formalny.
I to już wszystko na dziś! Jest tego sporo, dlatego nie zapomnij o dokumencie PDF, w którym znajdziesz te wszystkie przykłady. Jest jeszcze jeden sposób na użycie trybu rozkazującego, o którym nie wspomniałam na tej lekcji. I jest nim let’s. O tym stworzę osobną lekcję, na serdecznie zapraszam.
A ja Ci bardzo za dzisiaj dziękuję i do zobaczenia za chwilkę.
Bye! 👋
Oglądaj film tutaj: https://www.youtube.com/watch?v=JouZtC-OQ2Y
